Table of Contents
MPSC Current Affairs 04 March 2022
जागतिक श्रवण दिनाचा 10 वा वर्धापन दिन
डॉ. मनसुख मांडविया, केंद्रीय आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्री यांनी श्रवण विकार आणि श्रवणदोष याबाबत समुदायांमध्ये जागरूकता वाढवण्यासाठी सहयोगी प्रयत्नांच्या महत्त्वावर भर दिला. त्यांनी सांगितले की, “जन भागीदारी आणि जनआंदोलनाच्या सहाय्याने, प्रत्येकजण लवकर ओळखण्याचे फायदे आणि श्रवण विकारांवर वेळेवर उपचार करण्याबाबत समाजातील विद्यमान ज्ञानात भर घालण्यासाठी प्रभावीपणे योगदान देऊ शकतो”. न सापडलेल्या आणि उपचार न केल्यास, श्रवणविषयक आजारांचे अपंगत्वात रूपांतर होऊ शकते ज्यामुळे अनेकांच्या उत्पादकता आणि जीवनाच्या गुणवत्तेवर विपरित परिणाम होतो.
या वर्षीच्या जागतिक श्रवण दिनाची थीम आहे “आयुष्यासाठी ऐकण्यासाठी, काळजीपूर्वक ऐका”
Theme: To hear for life, listen with care
केंद्रीय आरोग्य सचिव, श्री राजेश भूषण म्हणाले की श्रवणविषयक समस्यांशी संबंधित भारतातील पहिला कार्यक्रम- NHM अंतर्गत 2006 मध्ये सुरू झालेला राष्ट्रीय बहिरेपणा प्रतिबंधक कार्यक्रम (NPCCD) तीन स्तंभ आहेत:
श्रवण विकारांचे प्रतिबंध, लवकर ओळख आणि उपचार याबाबत जागरूकता निर्माण करणे
आशा कामगार, एएनएम, जीडीएमओ आणि ईएनटी सर्जन इत्यादींसह सर्व स्तरावरील व्यावसायिकांचे प्रशिक्षण.
स्क्रीनिंग, उपचार आणि पुनर्वसन संबंधित सेवा वितरण मजबूत करणे.
प्लॅस्टिक प्रदूषणावरील ऐतिहासिक ठराव 175 देशांनी पाचव्या संयुक्त राष्ट्र पर्यावरण संमेलनात स्वीकारला
प्लास्टिक प्रदूषणाचा सामना करणे हे जागतिक पर्यावरणीय आव्हान म्हणून ओळखले जाते. 28 फेब्रुवारी 2022 ते 2 मार्च 2022 या कालावधीत नैरोबी येथे आयोजित पाचव्या संयुक्त राष्ट्र पर्यावरण असेंब्लीचे (UNEA 5.2) पुन्हा सुरू झालेले सत्र, प्लास्टिक प्रदूषणाला संबोधित करण्यासाठी तीन मसुदा ठरावांचा विचार करण्यात आला. विचाराधीन मसुदा ठरावांपैकी एक भारताचा होता. भारताने सादर केलेल्या ठरावाच्या मसुद्यामध्ये देशांनी त्वरित सामूहिक स्वैच्छिक कृती करण्याचे आवाहन केले होते.
नवीन आंतरराष्ट्रीय कायदेशीर बंधनकारक करारासाठी आंतर-सरकारी वाटाघाटी समितीची स्थापना करून प्लास्टिक प्रदूषणावर जागतिक कृती चालविण्याच्या ठरावावर सहमती विकसित करण्यासाठी भारताने UNEA 5.2 मधील सर्व सदस्य राष्ट्रांशी रचनात्मकपणे सहभाग घेतला.
भारताच्या आग्रहास्तव, प्लॅस्टिक प्रदूषणावर उपाययोजना करताना राष्ट्रीय परिस्थिती आणि क्षमता हे तत्त्व विकसनशील देशांना त्यांच्या विकासाच्या मार्गावर चालण्याची परवानगी देण्यासाठी ठरावाच्या मजकुरात समाविष्ट केले गेले.
प्रदीर्घ प्रदीर्घ वाटाघाटीनंतर, 2 मार्च 2022 रोजी संपलेल्या UNEA च्या पुन्हा सुरू झालेल्या पाचव्या सत्रात स्वीकारल्या गेलेल्या “प्लास्टिक प्रदूषणाचा अंत: आंतरराष्ट्रीय कायदेशीर बंधनकारक साधनाकडे” या ठरावात भारताच्या मसुद्याच्या ठरावाची प्रमुख उद्दिष्टे पुरेशी संबोधित करण्यात आली. UNEA 5. राष्ट्रीय परिस्थिती आणि क्षमतांचा आदर करत सामूहिक जागतिक कृतीसाठी सहमती दिल्याबद्दल लक्षात ठेवले जाईल.
फेब्रुवारीमध्ये निर्यात वाढली, 22 टक्क्यांच्या वाढीसह निर्यात 33.81 अब्ज डॉलरवर
मात्र या काळात वित्तीय तूट देखील वाढली आहे. व्यापारी तूट वाढून 21.19 अब्ज डॉलरवर पोहोचली आहे. व्यापर आणि वाणिज्य मंत्रालयाकडून बुधवारी याबाबतची आकडेवारी जाहीर करण्यात आली. या आकडेवारीनुसार आयातीमध्ये देखील 35 टक्क्यांची वाढ झाली असून, फेब्रुवारी महिन्यात आयात 55 अब्ज डॉलरवर पोहोचली आहे. कच्च्या तेलाच्या आयातीमध्ये देखील वाढ झाली आहे. कच्चा तेलाच्या आयातीत 66.56 टक्क्यांची वाढ झाली असून, ती 15 अब्ज डॉलरवर पोहोचली आहे. फेब्रुवारी 2021 मध्ये आयात आणि निर्यातीच्या फरकातून होणाऱ्या तोट्याचे अंतर 13.12 डॉलर इतके होते.
वाणिज्य मंत्रालयाने सादर केलेल्या आकडेवारीनुसार आर्थिक वर्ष 2021-22 मध्ये एप्रिल 2021 ते फेब्रुवारी 2022 या कालावधित निर्यातील 45.80 टक्क्यांची वाढ होऊन, निर्यात 374.05 अब्ज डॉलरवर पोहोचली आहे. त्याच्या मागील वर्षी म्हणजे 2020-21 मध्ये एकूण निर्यात 256.55 अब्ज डॉलर एवढी झाली होती. चालू आर्थिक वर्षात आयातीमध्ये देखील वाढ झाली आहे. आर्थिक वर्ष 2021-22 मध्ये एप्रिल 2021 ते फेब्रुवारी 2022 या अकरा महिन्यांच्या कालावधीत आयातीत 59.21 टक्क्यांची वाढ झाली असून, एकूण आयात 550.12 अब्ज डॉलरवर पोहचली आहे.
भारताचे माजी वेगवान गोलंदाज अबे कुरुविला यांची बीसीसीआयचे नवीन सरव्यवस्थापक म्हणून नियुक्त
माजी वेगवान गोलंदाज अबे कुरुविला भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळाचे (बीसीसीआय) नवीन महाव्यवस्थापक म्हणून पदभार स्वीकारणार आहेत. धीरज मल्होत्रा यांनी राजीनामा दिल्यानंतर बीसीसीआयचे महाव्यवस्थापक हे पद रिक्त झाले होते.
2022 च्या सुरुवातीला, राष्ट्रीय निवड समिती सदस्य म्हणून अबे कुरुविलाचा कार्यकाळ संपला आणि आता ते बीसीसीआयच्या नवीन महाव्यवस्थापकाची भूमिका स्वीकारणार आहेत. धीरज मल्होत्रा यांनी राजीनामा दिल्यानंतर बीसीसीआयचे महाव्यवस्थापक हे पद रिक्त झाले होते. 2 मार्च 2022 रोजी बीसीसीआयच्या सर्वोच्च परिषदेच्या बैठकीत कुरुविलाच्या नियुक्तीला मान्यता देण्यात आली.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी QUAD नेत्यांच्या व्हर्च्युअल मीटमध्ये सहभागी होणार
Quad Leaders Summit 2022: QUAD नेत्यांच्या आभासी शिखर परिषदेचा मुख्य अजेंडा म्हणजे इंडो-पॅसिफिकमधील घडामोडींवर चर्चा करणे.
क्वाड लीडर्स समिट 2022: पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आज अमेरिकेचे अध्यक्ष जो बिडेन, ऑस्ट्रेलियाचे पंतप्रधान स्कॉट मॉरिसन आणि जपानचे पंतप्रधान फुमियो किशिदा यांच्यासह क्वाड लीडर्सच्या आभासी बैठकीत सहभागी होतील. इंडो-पॅसिफिकमधील महत्त्वाच्या घडामोडींवर नेते विचारांची देवाणघेवाण करतील, असे परराष्ट्र व्यवहार मंत्रालयाने म्हटले आहे.
युक्रेनवरील रशियन आक्रमणाच्या पार्श्वभूमीवर QUAD नेत्यांची आभासी शिखर परिषद आयोजित केली जाईल. अजेंड्यात मात्र युक्रेन संकटाचा समावेश नाही. युनायटेड नेशन्समध्ये रशियाच्या विरोधात मतदान करताना भारताने तीन वेळा गैरहजर राहणे पसंत केले होते, तर इतर तीन QUAD सदस्यांनी युक्रेनच्या बाजूने मतदान केले होते. भारताने वारंवार रशियाला युक्रेनमधील लष्करी कारवाया थांबवण्याचे आवाहन केले आहे.
बँक ऑफ महाराष्ट्र ओडिशामध्ये “बँकसखी प्रकल्प” लाँच
सार्वजनिक क्षेत्रातील कर्जदार, बँक ऑफ महाराष्ट्र (BoM) ने महाग्राम आणि सुनीवेश इंडिया फायनान्स सर्व्हिसेस प्रायव्हेट लिमिटेड यांच्या सहकार्याने ओडिशामध्ये “प्रोजेक्ट बँकसखी” सुरू करण्याची घोषणा केली आहे.
बँक ऑफ महाराष्ट्र आपल्या 2 कोटींहून अधिक ग्राहकांना रिटेल, कृषी आणि एमएसएमई क्षेत्रातील बँकिंग उत्पादने आणि वित्तीय सेवांचा स्पेक्ट्रम ऑफर करून ग्राहकांच्या बँकिंग गरजा पूर्ण करत आहे. त्याच्या प्रत्यक्ष वितरण चॅनेल व्यतिरिक्त, बँक आपल्या ग्राहकांना अखंड बँकिंग सेवांमध्ये प्रवेश करण्यासाठी मोबाइल बँकिंग, इंटरनेट बँकिंग, AEPS, ATM-डेबिट कार्ड, 24×7 ग्राहक सेवा केंद्र यासारखे विविध डिजिटल प्लॅटफॉर्म ऑफर करते.
पॅरा आर्चरी वर्ल्ड चॅम्पियनशिपमध्ये रौप्यपदक जिंकणारी पूजा जात्यान पहिली भारतीय
पॅरा-तिरंदाज, पूजा जात्यानने इतिहास रचला आहे कारण ती दुबई, संयुक्त अरब अमिराती येथे पॅरा वर्ल्ड चॅम्पियनशिपच्या वैयक्तिक विभागात रौप्यपदक जिंकणारी पहिली भारतीय ठरली आहे. तिला अंतिम फेरीत इटलीच्या पॅट्रिली व्हिन्सेंझाकडून पराभव पत्करावा लागला आणि तिला रौप्यपदकावर समाधान मानावे लागले.
पॅरा आर्चरी वर्ल्ड चॅम्पियनशिपमध्ये भारताने प्रथमच 2 रौप्य पदके जिंकली आहेत. श्याम सुंदर स्वामी आणि ज्योती बालियान यांच्या मिश्र मिश्र जोडीने यापूर्वी रौप्य पदक जिंकून भारताचे खाते उघडले होते.
